Ώρα μηδέν για την τοπική αγορά του Ηρακλείου

Το Επιμελητήριο Ηρακλείου, μέσω τηλεφωνικής δημοσκόπησης που διενέργησε μεταξύ των μελών του, επιχειρεί  να αποτυπώσει  μια εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά και τις τρέχουσες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις επιχειρήσεις μέλη του. Η παρούσα έρευνα διεξήχθη το χρονικό διάστημα από 5 μέχρι 12 Ιουνίου, με χρήση δομημένων ερωτηματολογίων κλειστού τύπου και τηλεφωνικές συνεντεύξεις αποκλειστικά από στελέχη του Επιμελητηρίου Ηρακλείου.

Το κυρίαρχο συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση των απαντήσεων των εκπροσώπων των επιχειρήσεων είναι ότι η οικονομική κρίση συνεχίζει και επηρεάζει τα θεμελιώδη μεγέθη τους. Το 93% του δείγματος απάντησε έχει επηρεαστεί σε μικρό ή σοβαρό βαθμό από την κρίση, ενώ συγχρόνως, ένα ποσοστό της τάξεως του 84,81% των ΜμΕ του Νομού Ηρακλείου είδε τον τζίρο του να μειώνεται το προηγούμενο έτος. Μόνο το 32,91% ανέφερε ότι έχει πραγματοποιήσει απολύσεις και αντίθετα με την γενικότερη άποψη, οι επιχειρηματίες του Νομού Ηρακλείου στην πλειονότητα τους τάσσονται κατά της μείωσης των αμοιβών των εργαζόμενων, με το 81,53% να θεωρεί ότι η περικοπή των αμοιβών δεν θα προκαλέσει βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Οι επιχειρηματίες κλήθηκαν να διαλέξουν μεταξύ προεπιλεγμένων προτάσεων ως προς συγκεκριμένα μέτρα και κυβερνητικές πρωτοβουλίες που θα βοηθούσαν για την έξοδο από την κρίση. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών (80,89%) πιστεύει ότι πρέπει να μειωθούν οι φόροι ή ακόμα και να καταργηθούν μερικοί από αυτούς, ενώ επίσης ένα μεγάλο ποσοστό (60,51%) θεωρεί απαραίτητο να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις (Ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και προσέλκυση ξένων επενδύσεων). Σε σχέση με την ψυχολογία που επικρατεί στην αγορά, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων επιχειρηματιών (84,4%) εκφράζει μια απαισιοδοξία και πιστεύει ότι η κρίση θα έχει μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη διάρκεια, ενώ σε σχέση με την αισιοδοξία για τις επιχειρήσεις, το 34,19% όσων συμμετείχαν στην έρευνα εμφανίζεται απαισιόδοξο ως προς το μέλλον της επιχείρησης τους. Ένα ποσοστό της τάξης του 89,03% απάντησε θετικά στην ερώτηση αν οι εκλογές δημιουργούν προβλήματα στην αγορά ενώ το 73,55% των επιχειρηματιών του Νομού Ηρακλείου θεωρούν προτιμότερη την  παραμονή στο Ευρώ από την επιστροφή στη Δραχμή.

2. Ταυτότητα της Έρευνας.
Δειγματοληπτική έρευνα με χρήση δομημένων ερωτηματολογίων κλειστού τύπου και τηλεφωνικές συνεντεύξεις, με αντικατάσταση. Το χρονικό διάστημα της έρευνας ήταν από 5 μέχρι 12 Ιουνίου. Σύνολο συμπληρωθέντων ερωτηματολογίων 158, από επιχειρηματίες του Νομού Ηρακλείου. Η επιλογή του δείγματος έγινε με την μέθοδο της τυχαίας δειγματοληψίας, αφού έγινε στρωματοποίηση του δείγματος για βελτίωση των αποτελεσμάτων (ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΤΥΧΑΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΑΠΟ ΤΟ  ΜΗΤΡΩΟ ΤΟΥ ΕΗ). Κριτήριο στρωματοποίησης αποτέλεσε το τμήμα στο οποίο ανήκει η επιχείρηση (ήτοι Εμπορικό, Τουριστικό, Μεταποίησης, Εξαγωγικό και Υπηρεσιών) και η νομική της μορφή (ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ, Ατομική, ΕΕ και Μονοπρόσωπη ΕΠΕ). Ποσοστό σφάλματος 6.21%, διάστημα εμπιστοσύνης 95% (πληθυσμός 18.000 επιχειρήσεις) . Τα στοιχεία έτυχαν ανάλογης στατιστικής επεξεργασίας μέσω του προγράμματος Windows excel.

3.  Επιλογή των Επιχειρήσεων του Δείγματος.
Η διαδικασία επιλογής των επιχειρήσεων που απαρτίζουν το δείγμα έγινε με κριτήριο να εξασφαλιστεί ότι το χρησιμοποιούμενο δείγμα είναι τυχαίο και αντιπροσωπευτικό όπως απαιτείται από τη θεωρία δειγματοληψίας. Το σκεπτικό ήταν να ικανοποιεί τη βασική υπόθεση της στατιστικής επεξεργασίας, σύμφωνα την οποία το σχετικά μικρού μεγέθους δείγμα θα πρέπει να επιδεικνύει τις ίδιες ιδιότητες και χαρακτηριστικά όπως ο συνολικός πληθυσμός, επιτρέποντας την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων γι’ αυτόν. Κάτι τέτοιο καθίσταται δυνατό όταν η δειγματοληψία είναι αμερόληπτη (unbiased), δίνοντας σε κάθε μέλος του υπό εξέταση πληθυσμού την ίδια πιθανότητα συμμετοχής στο τυχαίο δείγμα που τελικά επιλέγεται.            
Η κατανομή των επιχειρήσεων ανά επιμέρους δραστηριότητα (κλάδου), παρουσιάζεται σε εποπτική μορφή στο διάγραμμα που ακολουθεί:

4.Αποτελέσματα της Έρευνας.
Παρακάτω παρατίθενται οι απαντήσεις των επιχειρηματιών σε διαγραμματική μορφή.
4.1 Επηρεασμός από την κρίση.
Η πρώτη ερώτηση που τέθηκε στους επιχειρηματίες ήταν σε ποιο βαθμό έχει επηρεαστεί η επιχείρηση τους από την κρίση. Η συντριπτική απάντηση ήταν ότι έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ αρνητικά (τις απαντήσεις αρκετά και σε μεγάλο βαθμό) απάντησε παραπάνω από το 93% του δείγματος.


1)Σε ποιο βαθμό έχει επηρεαστεί η επιχείρηση σας από την κρίση;

ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ    62,66%
ΑΡΚΕΤΑ    30,38%
ΣΕ ΜΙΚΡΟ ΒΑΘΜΟ    5,06%
ΚΑΘΟΛΟΥ    1,90%

Ανάλογη τάση παρουσιάζουν οι απαντήσεις των επιχειρήσεων του τμήματος μεταποίησης και του εμπορικού τμήματος:

4.2 Αντίκτυπος στα οικονομικά μεγέθη.
Σε ανάλογο πνεύμα ήταν και η επόμενη ερώτηση που τέθηκε στους επιχειρηματίες και ζητούσε να αναφέρουν αν είχαν μείωση του κύκλου εργασιών τους, κατά το προηγούμενο έτος. Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί είναι ότι το τελευταίο δωδεκάμηνο η συντριπτική πλειοψηφία (84,81%) των ΜΜΕ του Νομού είδε τον τζίρο της να διολισθαίνει, το 11,39% δεν παρατήρησε μεταβολή ενώ μόλις το 3,8% του δείγματος  κατέγραψε αύξηση εσόδων.


2)Τους τελευταίους 12 μήνες είχατε μείωση ή αύξηση στο τζίρο σας;

ΜΕΙΩΣΗ    84,81%
ΚΑΜΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ    11,39%
ΑΥΞΗΣΗ    3,80%

Από όλα τα τμήματα αυτό με την μεγαλύτερη πτώση ήταν το τμήμα υπηρεσιών όπου το 90,48% των επιχειρήσεων του κλάδου ανέφερε μείωση του κύκλου εργασιών.

4.3 Επιπτώσεις στην απασχόληση.
Στο θέμα της εκτίμησης των επιπτώσεων στο εργατικό δυναμικό των ΜΜΕ του νομού Ηρακλείου, παρατηρείται μια στασιμότητα στην κατάσταση με αρνητική προοπτική.   Στην ερώτηση αν το τελευταίο έτος οι επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε απολύσεις στο προσωπικό τους ένα μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων επιχειρήσεων (62%) απάντησε ότι δεν έχει πραγματοποιήσει ούτε προσλήψεις ούτε απολύσεις. Από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις το 32,91% ανέφερε ότι έχει πραγματοποιήσει απολύσεις και συρρίκνωσε τη δύναμη του προσωπικού του.   


3) Τους τελευταίους 12 μήνες έχετε προχωρήσει σε απολύσεις ή προσλήψεις στο προσωπικό σας;

ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ    32,91%
ΚΑΜΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ    62,03%
ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ    5,06%

4.4 Μείωση αμοιβών.
Παρά την γενικότερη άποψη η οποία καλλιεργείται αλλά και τα μέτρα που προγραμματίζονται και στοχεύουν στη μείωση του κόστους εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, οι επιχειρηματίες του Νομού Ηρακλείου δεν θεωρούν σημαντική τη μείωση των αμοιβών των εργαζομένων στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων τους. Στην πλειονότητα τους οι επιχειρηματίες τάσσονται κατά της μείωσης των αμοιβών των εργαζόμενων, με το 81,53% να θεωρεί ότι η περικοπή των αμοιβών δεν θα προκαλέσει αύξησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και της οικονομίας.

4)    Πιστεύετε ότι η μείωση των αμοιβών των εργαζομένων θα βοηθήσει στην ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης σας?

ΝΑΙ   18,47%
ΟΧΙ  81,53%

4.5 Επιπτώσεις στις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων.
Οι επιχειρηματίες ερωτήθηκαν αν η αρνητική οικονομική συγκυρία τους έχει αναγκάσει να καθυστερούν την καταβολή οφειλών και υποχρεώσεων (πχ ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, προμηθευτές), όπου από ότι φαίνεται, το μεγαλύτερο ποσοστό (57,32%) είναι εμπρόθεσμο στην τακτοποίηση των υποχρεώσεών του.

5) Η αρνητική οικονομική συγκυρία σας αναγκάζει να καθυστερείτε την καταβολή οφειλών και υποχρεώσεων (πχ ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, προμηθευτές);

ΝΑΙ    42,68%
ΟΧΙ    57,32%

4.6 Προτεινόμενα μέτρα κατά της κρίσης
Οι ερωτώμενοι κλήθηκαν να διαλέξουν μεταξύ προεπιλεγμένων προτάσεων ως προς συγκεκριμένα μέτρα και κυβερνητικές πρωτοβουλίες που θα βοηθούσαν για την έξοδο από την κρίση. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών (80,89%) πιστεύει ότι πρέπει να μειωθούν οι φόροι ή ακόμα και να καταργηθούν μερικοί από αυτούς, ενώ σε γενικές γραμμές παρατηρούμε ότι το επόμενο ποσοστό (60,51%)μοιράζεται ανάμεσα σε δύο επιλογές  και θεωρεί απαραίτητο να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και να δοθούν κίνητρα για επενδύσεις (Ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και προσέλκυση ξένων επενδύσεων).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι επιχειρηματίες δίνουν τη μικρότερη σημασία (4,46%) στην μείωση των μισθών των ιδιωτικών υπαλλήλων και στις ευέλικτες μορφές εργασίας. Η αγορά κάνει  πλέον σαφές ότι για την βιωσιμότητα του οποιουδήποτε προγράμματος σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, απαιτούνται αναπτυξιακά μέτρα και μείωση του μη μισθοδοτικού κόστους εργασίας..

6) Ποια από τις παρακάτω θεωρείτε την σημαντικότερη λύση που θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις? (ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)

Περικοπές στο δημόσιο τομέα και μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων    28,66%
Μείωση του μισθού των ιδιωτικών υπαλλήλων και ευέλικτες μορφές εργασίας     4,46%
Μείωση των φόρων ή/και κατάργηση μερικών από αυτών πχ συντελεστές φόρου εισοδήματος, ΦΠΑ, έκτακτες εισφορές    80,89%
Μείωση κρατικών δαπανών πχ πρόνοια παιδεία δημόσιες επενδύσεις κλπ    16,56%
Μείωση ασφαλιστικών εισφορών    60,51%
Ενεργοποίηση του ΕΣΠΑ και προσέλκυση ξένων επενδύσεων     60,51%

4.7 Μέτρηση αισιοδοξίας για την ελληνική οικονομία
Η συγκεκριμένη ερώτηση αφορά τις εκτιμήσεις των επιχειρηματιών για τη διάρκεια της κρίσης, και αποτελεί μέτρο του βαθμού αισιοδοξίας. Εμμέσως η συγκεκριμένη ερώτηση αποτυπώνει την ψυχολογία της αγοράς. Έτσι πάνω από το 84,4% των επιχειρηματιών απαντά ότι η κρίση θα έχει διάρκεια παραπάνω των πέντε ετών. Σχεδόν όλοι (97,41%) των ερωτηθέντων απαντά ότι η κρίση θα έχει μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη διάρκεια, και σίγουρα ότι δεν τελειώσει σύντομα. Οι απαντήσεις αυτές είναι ενδεικτικές της απαισιοδοξίας της αγοράς και κατ’ επέκταση τον φαύλο κύκλο στον οποίο έχει εισέλθει η ελληνική οικονομία (που ανατροφοδοτεί και ενισχύεται σε σημαντικό βαθμό και από την κακή ψυχολογία και την αβεβαιότητα για το μέλλον). Υπενθυμίζεται ότι το διάστημα που διεξάγεται η έρευνα είδαν το φως της δημοσιότητας διάφορες αρνητικές ειδήσεις για την ελληνική οικονομία και αναπτύχθηκαν οι συζητήσεις γύρω από τις εκλογές.  


7) Πότε πιστεύετε ότι θα βγει η ελληνική οικονομία από την ύφεση?

ΣΥΝΤΟΜΑ (6 ΜΗΝΕΣ ΜΕ 1 ΧΡΟΝΟ) 2,60%
ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΑ (1-2 ΧΡΟΝΙΑ)  12,99%
ΠΟΛΥ ΑΡΓΟΤΕΡΑ (5 ΧΡΟΝΙΑ)  84,42%

4.8 Μέτρηση αισιοδοξίας των επιχειρήσεων
Με μια πρώτη ανάγνωση η αβεβαιότητα των συμμετεχόντων χαρακτηρίζουν την  επόμενη ερώτηση μιας και υπάρχει μια σχεδόν ισοκατανομή των θετικών και αρνητικών απόψεων, αν και συγκρινόμενη με την απαισιοδοξία για την ευρύτερη οικονομική κατάσταση οι επιχειρηματίες φαίνονται λίγο περισσότερο αισιόδοξοι για τις επιχειρήσεις τους. Το 34,19% όσων συμμετείχαν στην έρευνα εμφανίζεται απαισιόδοξο ως προς το μέλλον της επιχείρησης τους. Το 34,19 % πιστεύει ότι η κατάσταση θα παραμείνει ίδια, ενώ ένα 31,61 % είναι αισιόδοξο και προσδοκά κάποια βελτίωση. 

8) Πόσο αισιόδοξος είστε για το μέλλον της επιχείρησης σας?

ΠΟΛΥ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ    14,19%
ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ    20,00%
ΟΥΤΕ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ-ΟΥΤΕ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ    34,19%
ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ    27,74%
ΠΟΛΥ ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ    3,87%
 
4.9 Άποψη επιχειρήσεων για τις εκλογές
Στους ερωτώμενους επιχειρηματίες ζητήθηκε να αποτυπωθεί η άποψη τους για τις εκλογές, και αν δημιουργούν προβλήματα στην αγορά όπου η συντριπτική πλειοψηφία (89,03%) απάντησε θετικά. Αποδεικνύεται έτσι ότι η αγορά επιθυμεί την ομαλότητα και την σταθερότητα στο πολιτικό σκηνικό.

9) Πιστεύετε ότι η παράταση της εκλογικής περιόδου και οι επικείμενες εκλογές δημιουργούν προβλήματα στην αγορά?

1    ΝΑΙ    89,03%
2    ΟΧΙ    10,97%

4.10 Άποψη επιχειρήσεων για την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας
Ως τελευταία ερώτηση ζητήθηκε από τους επιχειρηματίες να απαντήσουν αν είναι προτιμότερη η παραμονή στο Ευρώ ή επιστροφή στη Δραχμή, όπου το μεγαλύτερο ποσοστό (73,55%) επέλεξε την παραμονή στο  Ευρώ. Ένα 21,29% δεν απάντησε και μόλις ένα 5,16% επέλεξε να την επιστροφή στη Δραχμή .

10) Πιστεύετε ότι είναι προτιμότερη η παραμονή στο Ευρώ ή επιστροφή στη Δραχμή, για την αγορά  και την οικονομία;