Τα αποτελέσματα της έρευνας – μελέτης για την προώθηση και οργάνωση των μικρών επιχειρήσεων του Νομού Ηρακλείου που διενήργησε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου παρουσιάστηκαν στο Νομαρχιακό Μέγαρο Ηρακλείου. Η μελέτη διενεργήθηκε έπειτα από σχετική σύμβαση που είχε υπογράψει η Νομάρχης Ηρακλείου, κ. Βαγγελιώ Σχοιναράκη – Ηλιάκη, με ειδικούς μελετητές και τον πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου Ηρακλείου κ. Μανώλη Κουμαντάκη.
Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για την εκπόνηση της μελέτης συλλέχθηκαν μέσω τηλεφωνικών και προσωπικών συνεντεύξεων, ερωτηματολογίων που απεστάλησαν στις εμπορικές επιχειρήσεις του Νομού Ηρακλείου, καθώς και από την επεξεργασία των διαθέσιμων δημοσιευμένων ισολογισμών των εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού για το 2009 με την κατάρτιση ενός ενοποιημένου ισολογισμού.
Από την πρωτογενή έρευνα προέκυψε ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων παρατηρήθηκε πτώση των εσόδων και του περιθωρίου κέρδους για το 2009, καθώς και μείωση του προσωπικού και μεταβολή της απασχόλησης σε σημαντική μερίδα των εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ 3 στους 4 επιχειρηματίες εκτιμούν ότι η πορεία της επιχείρησής τους θα είναι καθοδική στο άμεσο μέλλον. Επίσης ως σημαντικότερα προβλήματα αναδείχτηκαν η έλλειψη ρευστότητας των επιχειρήσεων (και η δυσκολία εύρεσης χρηματοδότησης από τις τράπεζες), η μειωμένη κατανάλωση, ο έντονος ανταγωνισμός, το παραεμπόριο και τα ακριβά ενοίκια.
Ως πιθανότερες ενέργειες προς υλοποίηση από τις επιχειρήσεις το επόμενο διάστημα αναφέρθηκαν η μείωση δαπανών – λειτουργικού κόστους, η βελτίωση της ποιότητας, η μείωση τιμών και η έμφαση στην προώθηση προϊόντων. Η αντίληψη σχετικά με την ίδρυση εμπορικών κέντρων στηρίζεται θετικά από μικρό ποσοστό των επιχειρηματιών αν και η στάση αυτή αντιστρέφεται με την προϋπόθεση συμμετοχής των ίδιων των επιχειρηματιών στο εταιρικό σχήμα που θα διαχειρίζεται το υπό ίδρυση εμπορικό κέντρο. Επίσης, από την επεξεργασία του ενοποιημένου ισολογισμού 200 περίπου εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού Ηρακλείου, επιβεβαιώθηκαν τα ανησυχητικά στοιχεία της έρευνας καθώς παρατηρήθηκε πτώση του κύκλου εργασιών για το 2009 σε σχέση με το 2008 της τάξης του 10% και πτώση των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων που υπερβαίνει το 20%.
Στα δυνατά σημεία που χαρακτηρίζουν τις εμπορικές επιχειρήσεις του Νομού Ηρακλείου θα πρέπει να αναγνωριστούν το μέγεθος της αγοράς και ο νησιωτικός χαρακτήρας που δημιουργεί μία σχετική απομόνωση, ενώ οι κύριες αδυναμίες αφορούν στην έλλειψη ξεκάθαρης στρατηγικής κατεύθυνσης για την ανάπτυξη της αγοράς και την αδυναμία εφαρμογής σύγχρονων κανόνων οργάνωσης και διοίκησης. Οι ευκαιρίες που αναδεικνύονται έχουν να κάνουν με τη δυνατότητα επέκτασης σε όμορους Νομούς και την αξιοποίηση επιδοτούμενων προγραμμάτων, ενώ οι κύριες απειλές προέρχονται από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, τις επισφάλειες και τη γενικευμένη αρνητική ψυχολογία στην αγορά.
Προκειμένου να επέλθει τόνωση της αγοράς και να αντιμετωπιστούν στο βαθμό του εφικτού οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης, θα πρέπει να υπάρξουν προσαρμογές και να πραγματοποιηθούν ενέργειες, τόσο από τις ίδιες τις επιχειρήσεις, όσο και από το κράτος και τους λοιπούς φορείς. Ενδεικτικά, ως προς τις επιχειρήσεις αναφέρονται ενέργειες, όπως η λειτουργία των επιχειρήσεων με οικονομικά - επιχειρηματικά κριτήρια και σύγχρονες μεθόδους διοίκησης, η αξιοποίηση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, η βελτίωση της προβολής των επιχειρήσεων κλπ. Αντίστοιχα, οι φορείς θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και να βελτιώσουν θέματα αναφορικά με την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς, τη μείωση της γραφειοκρατίας, τη διασύνδεση των επιχειρήσεων, την ανάδειξη και αξιοποίηση βέλτιστων πρακτικών, την πάταξη του παραεμπορίου κλπ. Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί η σημασία και η ανάγκη της εκπαίδευσης για τη γενικότερη βελτίωση των γνώσεων (επιχειρηματιών και προσωπικού), αλλά και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών.
Σε δηλώσεις της έπειτα από την παρουσίαση της μελέτης η κ. Σχοιναράκη ανέφερε: «Παραδώσαμε στους εμπόρους τη μελέτη που διαμορφώθηκε για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις στο σύνολο του Νομού Ηρακλείου. Είναι μια σημαντική δουλειά, η οποία αποτύπωσε την υπάρχουσα κατάσταση, τις εκτιμήσεις των επιχειρηματιών, το τοπίο έτσι όπως έχει διαμορφωθεί, την καθημερινή λειτουργία τους και ταυτόχρονα ανέλυσε τις προοπτικές που υπάρχουν, τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία και τον τρόπο με τον οποίο οι επιχειρήσεις μπορούν να κινηθούν από τώρα και στο εξής.
Οι έμποροι και οι επιχειρηματίες μπορούν μόνοι τους το υλικό αυτό, το οποίο αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τους ίδιους, να το αναλύσουν και να διαμορφώσουν το βηματισμό τους, έτσι όπως ακριβώς θα εκτιμήσουν εκείνοι ότι θα τους δώσει καλύτερη επόμενη μέρα. Το σημαντικό είναι ότι νιώθουν την ανάγκη να κάνουν το επόμενο βήμα, νιώθουν την απειλή που υπάρχει εξαιτίας του αρνητικού τοπίου που έχει διαμορφωθεί και βεβαίως νιώθουν την ανάγκη εκσυγχρονισμού της λειτουργίας της επιχείρησής τους, προκειμένου να μπορέσει να είναι βιώσιμη το επόμενο διάστημα».
Από την πλευρά του ο κ. Κουμαντάκης επεσήμανε: «Η μελέτη αυτή η οποία εκπονήθηκε από τη Νομαρχία Ηρακλείου για λογαριασμό των εμπόρων του λιανικού εμπορίου του νομού, εκτός από την καταγραφή των προβλημάτων και της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί στις αγορές, δίνει και προοπτικές, δίνει κατευθύνσεις. Ταυτόχρονα προσπαθεί μέσα από τα στοιχεία, τα οποία καταγράφει, να δώσει τη δυνατότητα στους εμπόρους του λιανικού εμπορίου να στοχαστούν πάνω στην καινούργια κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, πάνω στα προβλήματα των αγορών, πάνω στα οργανωτικά προβλήματα των επιχειρήσεών τους, προκειμένου να μπορέσουν με ένα καλύτερο τρόπο να οργανωθούν για το μέλλον. Γιατί οι δυσκολίες που βιώνουν και που θα βιώσουν στο μέλλον οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι πάρα πολύ μεγάλες και για να μπορέσουν να επιβιώσουν πρέπει να είναι με καλύτερα συγκροτημένο τρόπο οργανωμένες.
Δυστυχώς, έχουμε πολλές επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου, οι οποίες δε μπορούν να αντεπεξέλθουν πλέον στην ανταπόκριση απέναντι στα λειτουργικά τους έξοδα και δυστυχώς αναγκάζονται να σταματήσουν τη λειτουργία τους. Ζούσαμε σε μια πλασματική οικονομία, με τεράστια διαρθρωτικά προβλήματα και τώρα τα πράγματα έχουν τελείως αλλάξει, ζούμε σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Η μελέτη αυτή έχει ως στόχο οι επιχειρήσεις, οι οποίες θα ζήσουν στο επόμενο διάστημα στις αγορές, να μπορέσουν να έχουν καλύτερες συνθήκες βιωσιμότητας».
Σχετικά με τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν από τη συγκεκριμένη μελέτη ο εκπρόσωπος της μελετητικής εταιρείας κ. Μάνος Κοκολάκης ανέφερε: «Τα στοιχεία της μελέτης προκύπτουν από δύο πλευρές: από ερωτηματολόγια στα οποία είχαμε γύρω στις (200) διακόσιες συμμετοχές και τα επεξεργαστήκαμε, και από ισολογισμούς που βρήκαμε από τη βάση δεδομένων της εταιρείας μας από 182 επιχειρήσεις, στις οποίες συγκρίναμε τις μεταβολές μεγεθών από το 2008 στο 2009.
Τα στοιχεία δείχνουν την πτώση ήδη της αγοράς σε όλα τα επίπεδα. Στα ερωτηματολόγια είδαμε πτώση τζίρου στο 85% περίπου των επιχειρήσεων που συμμετείχαν και στις μισές από αυτές είχαμε πτώση τζίρου πάνω από 20% για το 2009. Το 2010 είναι ακόμη χειρότερο όπως το καταλαβαίνουμε όλοι και είδαμε μάλιστα και μεταβολή της απασχόλησης σε κάθε μια από τις επιχειρήσεις που κουβεντιάσαμε. Αντίστοιχα από τα στοιχεία των επιχειρήσεων της βάσης δεδομένων της εταιρείας μας είδαμε πτώση του τζίρου κατά 10% σε 182 μεγάλες γενικά επιχειρήσεις του νομού, ανώνυμες και ΕΠΕ κυρίως. Η πτώση αυτή του τζίρου αντιπροσωπεύει ένα ποσό της τάξεως των 100 εκατομμυρίων (100.000.000) ευρώ που μειώθηκε το 2009, και ξαναλέω ότι το 2010 περιμένουμε ακόμη μια δύσκολη χρονιά και δύσκολα μεγέθη.
Αυτό που κυρίως λέμε είναι ότι θα πρέπει σιγά - σιγά η επιχειρηματικότητα να γίνει λίγο πιο επαγγελματική. Το να έχει κάποιος ένα κεφάλαιο 10, 20, 50 χιλιάδες ευρώ και να πει γίνομαι επιχειρηματίας και ανοίγω μια εμπορική επιχείρηση πλέον δεν αρκεί. Παλιά έφτανε να είναι καλό το σημείο, κεντρικό, να περνάει ο κόσμος απέξω, να μπαίνει μέσα, να καταναλώνει. Τώρα ο κόσμος σκέφτεται τις τιμές, κοιτά την ποιότητα, πλέον το μυστικό βρίσκεται στη σχέση τιμής και ποιότητας. Αν αυτό που παρέχει μια επιχείρηση συνδυάζει αυτά τα δύο, καλή ποιότητα σε φυσιολογική τιμή, νομίζουμε ότι έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει. Με αντίθετες λογικές οι επιχειρήσεις δε θα πάνε πολύ μακριά πια».
