Η αρχική ιδέα συνελήφθη πριν πολλά χρόνια, το 2007, μεταξύ τυρού και αχλαδιού… ή μάλλον μεταξύ ρακής και αντικρυστού σε ένα καφενείο των Ζωνιανών, την ώρα μιας συζήτησης από την οποία ξεπήδησε επιτακτικά η ανάγκη των κατοίκων του χωριού να γλιτώσουν επιτέλους τον τόπο τους από τους αρνητικούς συνειρμούς που διαμορφώθηκαν από τις παράνομες δραστηριότητες ορισμένων στο παρελθόν και να αναδείξουν τα πολιτιστικά στοιχεία της κτηνοτροφίας, ενισχύοντας παράλληλα και την κύρια βιοποριστική ενασχόληση των περισσοτέρων κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, την τυροκομία.
Έτσι, από μια σκέψη των μελών του Πολιτιστικού Συλλόγου των Ζωνιανών γεννήθηκε η «Γιορτή του Βοσκού». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε πρώτη φορά το 2008 και ξεπέρασε κάθε προσδοκία των διοργανωτών της καθώς τιμήθηκε με την παρουσία 1.900 επισκεπτών.
Ενθαρρυμένοι από την επιτυχία οι διοργανωτές -
δηλαδή όλο το χωριό, αφού η προετοιμασία της γιορτής είναι καθαρά συλλογική
προσπάθεια - ανέβασαν τον πήχη, αφήνοντας έκπληκτους τους 2.500 επισκέπτες, που
κατέκλυσαν τα Ζωνιανά το 2009, για να παρευρεθούν στη δεύτερη «Γιορτή του
Βοσκού».
Η ιστοσελίδα gazzeta, της οποίας υπήρξε ιδρυτής ο συνεργάτης της
Novibet Ροδόλφος Οντόνι, τον
Ιούνιο του 2008 και έφερε «επανάσταση» στο ελληνικό internet, πρόβαλλε εκτενώς
την «Γιορτή του Βοσκού» στα Ζωνιανά, προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια στους
διοργανωτές.
Η επίδειξη παραδοσιακών τυροκομικών τεχνικών
από βοσκούς, μα και εκπροσώπους
ενώσεων αγροτικών συνεταιρισμών όλης της Κρήτης. Η γνωριμία με τις τοπικές
γεύσεις που μαγείρεψαν οι γυναίκες του χωριού. Το πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα
με μουσικούς και χορευτικά συγκροτήματα, που έδωσαν τον ορισμό του κρητικού
παραδοσιακού γλεντιού. Πάνω απ’ όλα, όμως, η παρουσίαση ενός από τα μεγαλύτερα
κεφαλοτύρια του κόσμου, ήταν το στοίχημα που κερδήθηκε και παράλληλα η αφετηρία
για τις επόμενες «Γιορτές του Βοσκού» που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια και που
είναι, κατά γενική ομολογία, όλο και πιο μαζικές και επιτυχημένες.
Το αρχικό στοίχημα αφορούσε στην καθιέρωση της
γιορτής σαν θεσμό, όχι μόνο επειδή σχετίζεται με την αναβάθμιση, πολιτιστική
και οικονομική, των κατοίκων των Ζωνιανών, και γενικότερα της επαρχίας
Μυλοποτάμου, αλλά και επειδή βοηθά την προβολή των προϊόντων των Ενώσεων της
περιοχής, σε Παγκρήτιο επίπεδο, αναδεικνύοντας, εκτός από την παραγωγική
διαδικασία, και τα προβλήματα της κτηνοτροφίας.
Ο στόχος είναι σίγουρα υψηλός και για να
πραγματοποιηθεί χρειάστηκε η συσπείρωση ολόκληρης της κοινωνίας των Ζωνιανών
για να επιτευχθεί. Μια συστράτευση για τη προβολή του χωριού και την ανάδειξη
των πολιτιστικών του στοιχείων, τη φιλοξενία του τόπου και, βέβαια, τη θέληση
των κατοίκων να ξεφύγουν από τους «γνωστούς» χαρακτηρισμούς που τους συνοδεύουν
και να βγάλουν προς τα έξω το αληθινό πρόσωπο των Ζωνιανών.
Έκτοτε, κάθε χρόνο, ο Πολιτιστικός
Σύλλογος Ζωνιανών και οι φορείς του χωριού μέσα από σειρά δράσεων αναδεικνύουν
τα ήθη, τις συνήθειες παρουσιάζουν τις ιδιαίτερες σπιτικές γεύσεις της
τοπικής κουζίνας, με συνταγές και μεθόδους παρασκευής, όπως τις έμαθαν από
τις μητέρες και τις γιαγιάδες τους.
Όλα αυτά τα χρόνια, την «Γιορτή του Βοσκού»
έχουν βοηθήσει έμπρακτα φορείς και οργανώσεις, όπως η Λέσχη Αρχιμαγείρων Κρήτης, το Ινστιτούτο Κρητικής Διατροφής Φίλων
Γαστρονομίας Κρήτης, ο Όμιλος Βρακοφόρων Κρήτης, κ.ά.
Επίκεντρο των εκδηλώσεων είναι κάθε χρόνο ένα
γιγαντιαίων διαστάσεων τοπικό κεφαλοτύρι, που ζυγίζει περίπου ένα τόνο. Το τυρί
παρασκευάζεται από τους τυροκόμους του χωριού με την βοήθεια των τυροκόμων
και του προσωπικού του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυλοποτάμου, το οποίο αφού
κοπεί προσφέρεται στο κοινό.
